به گزارش تحریریه، مرکز پژوهشی «Economist Intelligence Unit» در مورد چشم اندازه ۵ سال آینده عنوان داشت: ایران اقتصاد متنوع تری نسبت به سایر تولیدکنندگان نفت در منطقه دارد اما نفت و گاز به طور سنتی بخش عمده ای از درآمدهای مالی و خارجی آن را تشکیل می دهند. با این حال، تحریم های ایالات متحده فعالیت اقتصادی (و به ویژه صادرات نفت) را محدود می کند.

به قدرت رسیدن «ابراهیم رئیسی» رئیس جمهوری جدید در ماه اوت، به تندروها کنترل تمام اهرم های اصلی قدرت را می دهد. با این حال، مشارکت کم سابقه رای دهندگان که ۴۸.۸٪ درصد بود، نشان دهنده سرخوردگی گسترده از سیستم است. این موضوع در کنار مشکلاتی همچون با کمبود آب و کاهش دستمزدهای واقعی، موجب تجدید ناآرامی های گسترده در سال های ۲۰۲۲ تا ۲۶ خواهد شد.

ایران حمایت کوتاه مدت از خانوارهای کم درآمد را افزایش خواهد داد و در عین حال ظرفیت نفت و گاز را پیش از افزایش احتمالی صادرات هیدروکربن افزایش خواهد داد. به طور گسترده تر، رئیسی سیاست اقتصادی را بر افزایش تولید داخلی متمرکز خواهد کرد و دولت وی برای هدایت منابع مالی به سمت تولیدکنندگان و تولیدکنندگان صنعتی تلاش خواهد کرد.

انتظار می رود که ایالات متحده برخی از تحریم های نفتی را در نیمه اول سال ۲۰۲۲ لغو کند که زمینه را برای رشد اقتصادی در ایران فراهم می کند. با این حال، تورم، سرمایه گذاری ضعیف و فروپاشی توافق با آمریکا، ایران را در سال های ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۷  به رکود باز می گرداند. اعمال مجدد تحریم ها صادرات نفت ایران را در این سال ها محدود خواهد کرد.

تغییرات کلیدی از ۴ اکتبر

پیش از این انتظار داشتیم مذاکرات هسته ای ایران و آمریکا تا کنون از سر گرفته شود. تاخیرهای مداوم نشان می دهد که هرگونه کاهش تحریمی که ایران را ایمن می کند، قبل از سه ماهه دوم سال ۲۰۲۲ احساس نخواهد شد، این یعنی سه ماه دیرتر از آنچه قبلا انتظار داشتیم.

در نتیجه، ما انتظار رشد کمی سریع ‌تر صادرات نفت در سال‌ های ۲۰۲۲ و ۲۳ و رشد کمی کندتر در سال های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ را نسبت به پیش‌بینی ‌های قبلی داریم. با این حال، با کاهش تحریم ها که احتمالا با افزایش واردات همراه خواهد بود، تاثیر آن بر رشد تولید ناخالص داخلی واقعی ناچیز است.

تاخیرهای مداوم در مذاکرات ایران و آمریکا نیز منجر به کاهش شدیدتر ارزش ارز رایج این کشور نسبت به آنچه ما انتظار داشتیم، شده است. در نتیجه، ما اکنون پیش‌بینی ‌هایی کمتر خوش‌بینانه برای ارز ایران در سال ‌های ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۶ داریم که میانگین آن در حدود ۲۳ هزار و ۶۰۰ تومان در هر دلار آمریکا در مقایسه با ۲۲ هزار و ۴۰۰ تومان در دلار آمریکا در گذشته است.

تورم قیمت مصرف کننده (اکتبر): تورم سالانه در بیشتر سال ۲۰۲۱ بالای ۴۰ درصد باقی مانده است. رشد سریع و شتابان عرضه پول، تورم را در کوتاه مدت بالا نگاه می دارد. با این حال، نرخ پایه نسبی بسیار بالاتر در سه ماهه پایانی سال ۲۰۲۱ احتمالا منجر به کاهش مداوم تورم به زیر ۴۰ درصد سالانه خواهد شد.

بخش خارجی

ما انتظار داریم که حجم صادرات نفت در سال ۲۰۲۲ در مقایسه با سطح فعلی ۶۰۰ هزار تا ۷۰۰ هزار بشکه در روز، به شدت افزایش یابد و به طور متوسط به بیش از ۲ میلیون بشکه در روز در برسد. با این حال، این میزان کمتر از میانگین حجم صادرات در سال ۲۰۱۷ است که به ۲.۴ میلیون بشکه در روز رسید، ما انتظار داریم ایران تنها در سال ۲۰۲۳ دوباره به آن سطح برسد، زمانی که طیف کاملی از خریداران تامین شود و ایران زمان داشته باشد تا به طور کامل تولید را افزایش دهد. درآمدهای صادراتی غیرنفتی نیز با افزایش تقاضای منطقه ای افزایش خواهد یافت.

در همین حال، با ادامه خروج اقتصاد از رکود طولانی مدت، هزینه های واردات در سال های ۲۰۲۲- ۲۰۲۳ افزایش خواهد یافت. تقویت بیشتر قیمت های جهانی نفت تضمین می کند که تراز تجاری به طور قابل توجهی در سال ۲۰۲۲ گسترش می یابد. با این حال، اعمال مجدد تحریم های نفتی از سال ۲۰۲۴ باعث می شود که مازاد تجاری در سال های ۲۰۲۴-۲۰۲۶ به شدت کاهش یابد.

بهبود تجارت کالا با افزایش هزینه های خدمات همراه خواهد بود. با محدودیت اعتبارات گردشگری به ویژه در کوتاه مدت، همچنین با تداوم نگرانی های بهداشت عمومی، کسری در بخش خدمات به صورت مطلق در سال ۲۰۲۲ افزایش خواهد یافت. کاهش مختصری از کسری در بخش خدمات در سال ۲۰۲۳، به دلیل بهبود جریان ورودی گردشگران مشاهده خواهد شد. مجددا اما کسری بودجه این بخش در سال های ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۵ افزایش می یابد زیرا تنش های ژئوپلیتیکی بر تعداد بازدیدکنندگان تاثیر می گذارد.

خلاصه پیش بینی

ما پیش‌بینی می‌کنیم که مازاد حساب جاری به طور متوسط ۹.۹ درصد تولید ناخالص داخلی در سال ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۳ خواهد بود، قبل از اینکه در سال ۲۰۲۶ به کسری تبدیل شود.

پایان/